De Architect en BIM: de definitieve nekslag?

BIM en Revit

Invantive is de afgelopen twee jaar druk geweest met BIM (Bouwwerk Informatie Model) en alles wat er om heen speelt qua ruimtelijke ordening. Er zijn mooie producten zoals Autodesk Revit die elke jaar met een nieuwe release laten zien dat de markt zich snel ontwikkelt. En voor ons is het hartstikke handig dat je met C# en Autodesk Revit mooie plug-ins kunt bouwen die de ruimtelijke informatie combineren met databases vol met interessante cijfers en feiten.

C# en Revit, dat is techniek

Maar C#, Autodesk Revit, BIM; dat zijn hulpmiddelen en techniek. Interessanter vind ik zelf wat de moderne ontwikkelingen betekenen voor het beroep van architect. Ik kom zelf uit een familie met aan beide kanten aannemers, ondernemers, architecten en creatievelingen. Als rechtgeaarde Limburger ben ik uiteraard trots op mijn hele familie, maar het creatieve spreekt mij het meest aan. In een andere tijd was ik in plaats van IT-ondernemer misschien wel architect geworden. Dus vandaar mijn interesse voor de veranderende rol van de architect.

Een architect profileert zich graag als creatieveling, maar volgens de BNA verschuift zijn rol ook steeds meer naar coördinatie. Dat is een vreemde combinatie. Organiseren, regelen en creëren is een combinatie van talenten die ik zelden tegenkom gecombineerd in één persoon. En ik denk niet dat personen met die zeldzame combinatie van creativiteit en organisatietalent overwegend kiezen voor het mooie beroep van architect.

De architect als spin in het web?

Het gebruik van Bouwwerk Informatie Model (BIM) maakt het allemaal heel scherp; wie is er verantwoordelijk voor de coördinatie van de wijzigingen op het ontwerp? Is de opdrachtgever verantwoordelijk? De architect? De aannemer? Rechtlijnige automatisering en per partij andere wensen over verantwoordelijkheden voor het totale ontwerp gaan niet goed samen.

Een verbaasde blik

Dit conflict in mijn hoofd werd tijdens de Nieuwjaarsborrel van VNO-NCW Midden weer eens opgerakeld. Ik leerde iemand kennen die werkt voor een groter ingenieursbureau in de regio; ze ontwerpen complexe machines in opdracht van anderen. Op mijn vraag: “hoe gaan jullie om met verantwoordelijkheid voor de werking van de machine?” kreeg ik een verbaasde blik als eerste antwoord. En daarna een toelichting dat dat een non-issue is voor werktuigbouwkundig ingenieurs. Degene die verantwoordelijkheid neemt is de pineut als zijn onderaannemers er niks van bakken. Punt.

Als ik deze eenvoudige regel toepas op de huidige rol van de architect, dan vraag ik me af in hoeverre een architect de verantwoordelijkheid neemt voor het door de koper gevraagde resultaat. Initiatieven van de BNA om de rol van de architect uit te breiden naar procesbeheersing zijn een achterhoedegevecht. Uiteindelijk bepaalt de afnemer wie er verantwoordelijk is en dat is degene met wie de afnemer een contract tekent om een stuk resultaat te leveren. En dat zal vaak een projectontwikkelaar, een aannemer of een financier zijn die optreedt als verkoper. En ondanks alle gebreken van verkopers is de klant daarmee beter af.